Fakir Baykurt'un Cumhuriyet tarihimizde çok önemli bir yer tutan kendisinin de yetiştiği Köy Enstitüleri üzerine yazdıkları: tarihçesi önemi işleyiş biçimi özellikleri katkıları yurtta-dünyada yankıları kapatılmasının nedenleri...
Yaşamın amacı ileri millet olarak yaşamaktır. Ortaçağ hayatından farksız geri bir hayata razı olan insan kalabalığıyla çağımız uygarlığına katılamayız diri millet haline gelemeyiz.
İ. Hakkı Tonguç

Halk yönetimi demokrasi eğitimle başlar ve gerçekleşir. Köy Enstitüleri öğrencilerini öğretime katarak insan gelişimine özgürlük tanıyarak tartışma ve eleştirme geleneğini kurarak tabana dayalı bir demokratik düzenin gerçek örneğini vermiştir.
TÖS Devrimci Eğitim Şurası 1968

Tonguç iri vücudu içinde çok duygulu titreyen bir yürek taşırdı. Bir gün Köy Enstitülerinden birinde bir bayan öğretmenin yeni gelmiş köylü bir kız çocuğunu dizine yatırmış başından bitini ayıklarken görmüştük. Biraz sonra birbirimize baktığımız zaman gözlerimizde akan yaşları bulmuştuk.                  
                                                                                             Hasan Âli Yücel

Ben üç şeyle övünmesini isterim Türkiye'nin: Atatürk'ün gerçekleştirdiği kendine dönüş ve bağımsızlık politikası Hakkı Tonguç'un gerçekleştirdiği demokratik eğitim ve Nâzım Hikmet'in getirdiği insancıl ulusal şiir.
Yaşar Kemal
Siz demokrasiye ulaşmanın gerçek yolunu bulmuşunuz. Bu Enstitüler dengeli ve uyumlu bir toplum tipinin garantisidir. Enstitülerinizde ülkenizin kendi bünyesinden öz kaynağınızdan fışkırma güçlü sağlıklı bir gençlik buldum.
Jeanette Rakin (1946)
ABD Meclisi'nin ilk kadın üyesi
İçindekiler;

Önsöz: Niçin Unutulmaz Köy Enstitüleri?
Köy Enstitüleriyle İlgili Sorulara Yanıtlar
Köy Enstitülerinden Bugün Ne Derece Yararlanılabilir?
Köy Enstitüleri Başkaldırı mıydı?
Başeğdirme Var Başeğme Yok mudur?
Yarının Türkiyesine Seyahat
Köy Enstitüleri Destanı
Destan'ın Sonu
Umut Yolu
Niçin Eğitmen Kursları ve Köy Enstitüleri?
Köy Enstitülerinde Özeleştiri Cumartesi Toplantıları
Enstitüleri Enstitü Yapan İlkeler
Köy Enstitülerinin Yazın Yaşamımıza Katkıları
Nasıl Öğretmen ve Yazar Olabildim?
Teşekkürler Teşekkürler
Yıllar Sonra Köy Enstitüleri
Kırk Üç Yıl Sonra Köy Enstitüleri
Niçin Yaşar Köy Enstitüleri?
Türkiye Aydınlanması ve Köy Enstitüleri
Kara Sonuç 
Çukurkavaklı'yı Kim Öldürdü?
Köy Enstitüleri Üstüne Sözler
Köy Enstitüleri Üstüne Kitaplar