Coğrafi konumuna bağlı olarak tarih boyunca birçok kavmin etnik grubun ve dinsel cemaatin yurdu olan Mardin19. yüzyılda kale çevresinde kümelenmiş 13 mahallesi ve bu mahallelerde yaşayan 7 farklı dini/etnik cemaatin (Müslüman Ermeni Katolik Süryani Kadim Süryani Katolik Keldani Şemsi ve Yahudi) birlikte yaşadıkları ve bunun gerektirdiği sosyal uyumu yakalayabildikleri bir şehirdir. Bu cemaatlerden Süryani Kadimlerin genelde tüm Osmanlı coğrafyasında özelde Mardin'deki durumları değerlendirildiğinde hem yüzyılın hem Osmanlı ve dünyadaki gelişmelerin hem de Mardin'in kendine hasşartlarından etkilenen ve bu etkilenmenin sonucu değişim süreci yaşayan bir cemaatle karşılaşılmaktadır. Günümüzde ülkemizin Güneydoğu Bölgesi'nde yaşayan en önemli hatta tek gayrimüslüm cemaat olma özelliği taşıyan Süryanilerin19. yüzyılda yaşadıkları değişim süreci bilinmeden günümüzdeki durumlarının doğru değerlendirilmesi ve geleceklerine yönelik doğru öngörülerde bulunulması mümkün değildir.