Nutuk Mustafa Kemal Atatürk'ün İstiklal Savaşı'nı ve öncesini bizzat kendi kaleminden anlattığı çok önemli bir tarihi belgedir. Osmanlı'nın son günlerini hazırlayan sebepler Türk milletini Anadolu'dan kovmak fikrine dayanıyordu. Genç bir subay olan Mustafa Kemal ve bir avuç arkadaşının girişliği Milli Mücadele harekeli bu kolu yok edişin önüne geçilmesi için ortaya çıkmıştır. İstanbul'dan Samsun'a oradan Anadolu'nun daha birçok yerine yapılan seyahatlerle durumun vahameti anlatılmış ortaya çıkan manzaranın ülkeyi nasıl yok oluşa götürdüğü örnekleriyle halka sunulmuştu. İşte bu dönemi bulun ilişkileri şahıslan olayları isyanları suikastları politikaları ite birlikte kaleme alan Mustafa Kemal Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kuruluşundan cumhuriyete geçiş sürecim genç nesillere örnek olması için büyük bir titizlik ve ayrıntıyla sunmuştur.
Nutuk sadece Mustafa Kemal'in hikâyesi değil milleti bataklığın kenarından bütün dünyanın saygısını kazanmış bir ülkeye dönüştüren asker ve sivil bütün insanların öyküsüdür.
Cumhuriyetin temel ilkeleri ve bu ilkelerin oluşturulması uğruna verilen savaş bu arada iç ye dış düşmanlarla yapılan mücadele bütün dünyaya örnek olacak biçimde yansıtılmıştır.
Nutuk'ta temel olarak bağımsızlık demokrasi ve hürriyet cumhuriyet kültür medeniyet tarih şuuru din ve laiklik gençlik gibi konular üzerinde yoğunlaşılıyor. Güçlü bir anlatım tekniği olan Nutuk sadece teknik bir savaş kitabı olmasının ötesinde başarılı bir edebi eser özelliği de taşıyor.