Ateşin Külü Suyun Mili geri dönüşlerin neden mümkün olmadığını anlatıyor okuyucuya. Zamanda yolculuk ancak ileriye doğru gidilirse mümkündür yalnız geçmişe yapılan yolculuğu tamamlayabilenler için... Yanlış olduğuna hükmedilse de verilen kararlar biçimlendirir hayatları. Yıkılan o büyük duvar gibi yıkılır çöken rejimler gibi çöker kişiler de. Ama bunun tersi de mümkündür. Kişilerin tarihi toplumsal dönüşümlerin yörüngesinden ayrılamıyorsa da Ateşin Külü Suyun Mili'nde yeni bir ülke mümkündür. Küreselleşme bir toplumsal tarih meselesi değil Yeni Dünya Düzeni soyut bir politik tabir değil bireylerin hayatlarına yön veren yeni bilinçlerdir. Meliha Akay'ın dışa vurumcu bir üslupla yarattığı karakterlerin yolculukları hem iç ülkeleredir hem yabancı ülkelere. Bazen bunları birbirinden ayırmak imkânsız olsa da...

"Hep hayranlık duydukları dönüşmek istedikleri roman kahramanlarıydı o ikisi. Gururları önyargıları hataları günahları ve doğrularıyla!.. Öykündükleri kahramanlardan tek farkları; göbek bağlarının birbirlerine gemici düğümüyle bağlanmış olması ve nereye giderlerse gitsinler bir ışık yılı uzakta olsalar bile asla kopamayacak olmalarıydı..."