Rakip partilerin katıldığı ve üzerine şüphe düşmemiş ilk seçimlerin yapıldığı 14 Mayıs 1950 tarihinde CHP uğradığı yenilgi sonucu iktidarı DP'ye devretti. Seçim yoluyla iktidarı kaybeden devleti kuran kadronun partisi hiç beklemediği şekilde muhalefete düşmüş oldu. Bu konumu 27 Mayıs 1960 tarihine kadar tam 10 yıl sürdürdü. Uygulanan çoğunlukçu seçim sistemi partilerin oyları oranında TBMM'de yer bulmasını engellerken; iktidara da rakiplerini yok etme gücü vermekteydi. Kendi hükümetinin hazırladığı bu seçim düzeneğinden muhalefete geçtikten sonra CHP de şikayet etmeye başladı. İktidar karşısında güvencesizliği muhalefet olarak yaşayarak öğrendi ve varlığını korumak güdüsü ile ilk olarak rejim ve anayasa sorunları hakkındaki görüşlerinde değişiklikler yaptı. İktidarın nimetlerini kaybetmiş olmak ve yeni iktidarın tehdidi altında kalmak CHP'nin önemli ölçüde üye yitirmesine neden oldu. Bu durum muhalefete geçen CHP'nin dağılacağı beklentisini yarattı. CHP'nin muhalefet dönemi iktidarın baskısına rapmen varlığı sürdürme ve içeride bitmeyen hizip mücadelenin hikayeleriyle doludur.