Konusu ve anlatısıyla "Sergüzeşt" Türk edebiyatında romantizmden gerçekçiliğe geçişi hazırlayan bir romandır.
"Sergüzeşt" yazıldığı yıllarda Çerkez kızları Kafkasların dağ köylerinden İstanbul'a getirilerek güzelliklerine göre varlıklı ya da orta hâlli ailelere satılmaktadır. Romanın kahramanı dokuz yaşındaki Dilber bunlardan biridir.
Romanın yazarı hayata ve olaylara doğrudan doğruya kahramanı Dilber'in gözüyle bakar. Bu yolla ezen-ezilen kuvvetli-zayıf çelişkisini verirken toplumsal merhamet duygusunu kabartarak bir mal gibi alınıp satılan insanın vazgeçilemez haklarını okura sezdirir.