İnsanı yaratan Rabbimiz onu sadece akıl ve mantığının tesiriyle yaşar şekilde bırakmış değildir. Belki insana akıl ve mantığının dışında baskı yapan başka müessir duygular da vermiştir. Nitekim insan sadece akıl ve mantığının ikazıyla yaşar diğer hisleri kendine baskı yapmaz olsaydı aklının reddettiği günahlara girer; içkiye müptela olur sigaraya alışır mıydı? Yüzünü kızartacak fiiller işler pişman olacağı suçları irtikap eder miydi? Demek ki insanın akıl ve mantığının kabul etmediği şeyleri işleten dehşetli his ve duyguları vardır. İşte bu his ve duyguları alimlerimiz şu üç ana madde içinde toplamaktadır.
Şehevi duygular.
Gadabi duygular.
Akli duygular.