Tarih-i İlm-i Hukuk ülkemizde yazılan ilk hukuk tarihi kitabı olma özelliğine sahiptir. Kendisinden sonra yazılan aynı konudaki kitaplara da öncülük etmiştir. Bu eseri münasebetiyle Ahmed Selahaddin müellifi "reh-i nâ-refteye gitmekten" (gidilmemiş yola gitmekten) korkmayan bir alim olarak tanımlamış ve eserini çok orijinal bir eser olarak alkışlamıştır. Bu anlamda Mahmud Esad Efendinin kendisi ve bu eseri çığır açan bir özelliği temsil etmektedir. Memleketimizde tarihî hukuklar hakkında en derli toplu ve kapsamlıca bilgiyi devrin en yeni kaynaklarını da kullanarak Efendi vermiştir. Bu özelliğine rağmen bu eser natamam bir eser sayılabilir. Çünkü Mahmud Esad Efendi uzunca "Mukaddimesinde belirttiğine göre bu eseri üçlü bir kitap dizisi olarak planlamıştı. Birinci cilt incelemekte olduğunuz bu eserdir.