Finans kitapları şöyle yazar; "İki taraf arasında yapılan ve alıcıya ödeyeceği opsiyon primi karşılığında belirli bir vadeye kadar kullanım fiyatı üzerinden opsiyona dayanak teşkil eden bir finansal varlığı satın alma veya satma hakkı tanıyan satıcıya da alıcının bu sözleşmeden doğan hakkını kullanması durumunda sözleşmeye dayanak teşkil eden finansal varlığı satma veya alma yükümlülüğü getiren sözleşmeye opsiyon denir." Oysa anlatılmak istenen basitçe şudur; "Kapora vermek." Türev ürünler finans sisteminin en karmaşık yapılarıdır. Anlaşılabilmeleri gerçekten çok zordur. Bu kitap türev ürünleri anlatırken basit bir mantığa vurgu yapıyor: "Birisi size bir şey anlattığında anlamıyorsanız gerçek değildir." Bugüne kadar türev ürünleri anlamadıysanız sorun türev ürünlerin karmaşık olmalarında değildir. Türev ürünler gerçektir; bu kitapta anlatılan olaylar kadar gerçek. Türev ürünler "kitle imha silahıdır" diyerek portföylerinde milyarlarca dolarlık türev ürün bulunduran Buffettgiller yatırımcıları yanlış yönlendiriyorlar. Evet türev ürünler nükleer enerjiye sahipler ama nükleer bomba değiller. Türev ürünler birer Ferrari. Şöförü viraja saatte 250 km. hızla girip parçalanırsa kabahati Ferrari'de aramak da aynı ölçüde yanıltıcı. İşte piyasalarda ve iş dünyasında birçok yatırımcının ve firmanın hayatını olumlu yönde değiştirebilen bu Ferrari ile kötü şöförleri arasındaki ilişkiyi bu kitap gözler önüne seriyor. İlknur Üner ve Hakan Osmanoğlu; işleri kötü giden basiretsiz işlemcilerin batma sürecinde olan şirket CFO'larının ve türev ürünler dünyasını anlamayan yatırımcı ve düzenleyicilerin elinde türev ürünlerin nasıl birer kitle imha silahı olabileceğini anlatırken suçun şöförde olduğunu da çok net bir şekilde gösteriyorlar. Enfes bir derleme. Her eve lazım.
ALİ PERŞEMBE