Modernleşme ve Batılılaşma yolundaki Osmanlı'yı mercek altına alan yazarının Batılılaşmanın nasıl olması gerektiği hakkındaki fikrini ortaya koyan bu romanın ana karakterlerinden Felatun Bey Batılılaşmayı yüzeysel olarak yorumlamış biridir. Batı'nın gerçek değerlerini alarak hayata atılan Rakım Efendi ise her bakımdan kendisinden farklıdır. Romanda Rakım Efendi'nin yaşayışı ile Felatun Bey'in içine düştüğü gülünç durumlar dönemin manzarası eşliğinde resmedilir. 

"(...) Önce Ahmet Mithat Efendi okuyucuya öğretmenlik yapıyor sonra o ve diğerlerinin gayreti 'nasıl Osmanlı kalsak da Frenk mukallidi olmasak' tezi etrafında yoğunlaşıyor. Tanzimat'tan bu yana hangi esere baksanız bir Rakım Efendi ile Felatun Bey karşılaştırması bulursunuz. Bu sabitleşen züppe ile Osmanlı kutuplaşması konusu Osmanlı aydınının modernleşme olgusunu kavramaktaki aczinin bir göstergesidir..."

İlber Ortaylı "Gelenekten Geleceğe"