Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı roman otobiyografi ve felsefi deneme türlerinin sınırlarını genişleten; bütün bir akılcılık geleneğini sorgulayan benzersiz bir "kült kitap".
Hikâye bir adamın oğlu ve iki arkadaşıyla birlikte yaptığı uzun bir motosiklet yolculuğundan oluşuyor. Yolcular metalik-plastik yalnızlıkların hüküm sürdüğü özdeki çirkinliklerin yapay bir "stil" cilasıyla kapatılmaya çalışıldığı "stilize" nesneler "stilize" insanlar ve ilişkilerle dolu bir hayatın yaşandığı Amerikan kentlerinden sapa dağ yollarından uçsuz bucaksız düzlüklerden geçer bir dağa tırmanır ve en sonunda okyanusa varırlar.
Adam yolculuk boyunca bir de "iç yolculuk" yaşamakta başka doruklarda gezinmektedir. Kendi "deli" geçmişine aklın ötesine yolculuk yapmaktadır. "Akılcılık" dediği hayaletin peşinde antik Greklerden modern bilim felsefesine kadar bütün Batı düşüncesini kateder. Etrafındaki bütün çirkinliğin sahteliğin sebebi olduğu söylenen teknolojiyi suçlamaz. Sorun teknoloji üreten insanlarla ürettikleri nesneler arasındaki ilişkidedir. Bunun da temelinde gerçekliği özne ve nesne diye uzlaşmaz karşı kutuplar koyutlayarak kavramaya çalışan Akıl anlayışındaki "genetik bir bozukluk" yatar. Bu anlayış Nitelik sorunuyla hesaplaşamaz. Bir sanatçının yapıtını oluşturduğu bir tamircinin bir motosikleti özenle tamir ettiği saf Nitelik anlarında özne ve nesne özdeştir. Bir yanda insan bir yanda dünya/nesne yoktur. Değer yoksa olgu da olamaz. "İyi" gerçekliğin bir biçimi değildir kendisidir.
Pirsig'e göre dünyayı politik programlar oluşturarak düzeltemezsiniz bunlar ancak temeldeki değerler sisteminin doğru olması durumunda işe yarar. "Dünyayı düzeltmenin yeri önce kendi yüreğimiz kafamız ve ellerimiz ve onlardan çıkan iştir." Bu yüzden de insanoğlunun yazgısını düzeltmekten değil motosikletin nasıl onarılacağından söz eden bir kitaptır bu. "Çünkü gerçek motosiklet kendimiz denen motosiklettir."