Ortadoğu tarihi süreç içinde medeniyete beşiklik etmiş bir coğrafyadır. Köklü bir tarihsel geçmişi olan Ortadoğu İslam dininin ortaya çıkması ile sarsıntılara neden olacak olaylara sahne oldu. İslam dininin ortaya çıkışı bölge toplumları için yepyeni sosyoekonomik şartların ortaya çıkmasına zemin hazırladı.

Hz. Muhammed'in vefatından sonra İslam toplumu ve devletini yönetecek kişinin (imam ya da halifenin) belirlenmesi esnasında sahabenin yaşadığı ihtilaf Müslümanlar arasındaki Şia ve Ehlisünnet bölünmesinin zeminini hazırlayan temel olgudur. İslam mezhepleri üzerine çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Hasan Onat'ın klasik tanımlardan hareketle oluşturduğu tarife göre; Şia Ali b. Ebu Talib'in Hz. Muhammed'den hemen sonra nas ve tayinle halife olduğuna inanan imametin insanlığın sonuna dek Hz. Ali'nin soyunda devam edeceğini ileri süren bu imamların masum olduklarını iddaa eden toplulukların müşterek adıdır.''

Şia kelimesi Arapçada peşinden gitmek bir kimsenin taraftarı olmak ayrılmak yayılmak gibi anlamlar içeren ''şya'' kökünden gelir; fırka bölük taraftarlar bir işi gerçekleştirmek için bir kimsenin çevresinde toplanan zümre anlamındadır.