Moğolistan topraklarında çok sayıda devletler kurmuş birçok konfederasyonlar oluşturmuş olan Türkler tarihin bir aşamasında çöküş ve gerileme başlamıştır.İklim koşullarının olumsuzluğu nedeniyle anavatandan ayrılmak zorunda kalmışlardır. Türklerden doğan boşluğu Moğollar doldurmuştur. Artık Ötüken' in sahibi Moğollardı. XI. ve XII. yüzyıllarda Moğollar en büyük darbeyi Türklere vurdu. Harzm Devleti Rum Selçukluları Kıpçaklar birer birer Moğol hakimiyetine girdiler. Moğollar nüfus olarak az olmasına rağmen geniş topraklara sahip oldular. Moğol devletine birçok Türk boyu ve Tunguzlar ortak oldu. Karahitaylar ve Uygurlar da ortaklığa katıldılar. Bu karışmada Moğollar azınlıkta oldukları için Uygur dilini kullandı. Zaman içinde bir kısmı Türkleşti. Bu yüzden Moğollar'la Türkler birbirine çok benzeyen iki halktır.

 1206 yılında Orhun ırmağı kenarında şölen düzenlendi Timuçin' e Cengiz Han ünvanı verildi. O bölgede bulunan bütün halklar Cengiz Han' a katıldı. Karluklar Kırgızlar Uygurlar ve Tatarlar. Bu birleşmede bir Moğol'a karşı yedi Türk bulunuyordu. Cengiz han hiç kan akıtmadan büyük bir imparatorluk kurdu. Yönetim ve egemenlik Moğollar' da olmasına karşın halkın çoğunluğunu Türkler teşkil ediyordu. Cengiz İmparatorluğunun hüküm sürdüğü coğrafyadaki eserlerin sahibi Türklerdi