Emile Zola 2 Nisan 1840 tarihinde Fransa Paris'de doğmuştur. Babası İtalyan annesi Fransız kökenlidir. Mühendis olan babası o küçükken öldü. Hayatı zorluklarla geçti. Paris'te aint-Louis Lisesi'nde okudu 1859 yılında mezun oldu. Üniversiteye gidemedi. 1957- 1967 yılları arasında gümrük şirketinde maaşlı memur olarak çalışırken şiirler yazarak sanat-edebiyat çevrelerine girmeye çalıştı. Bu arada 1862 1864 yılları arasında Hachette Kitabevi'nde çalıştı.

1866 sonrasında gazete yazarlığına başladı ilk romanlarını yazdı. Figaro gazetesine makale vermeye başladı ve "Les Mysteres de Marseille" adlı romanı Marsilya'da tefrika edildi. Edebiyat ve sanat eleştir yazdığı önsözü Doğalcılığın (Natüralizm) gerçek ilkelerini açıklayan "Thérèse Raquin" adlı ünlü romanıyla kısa sürede tanındı. Gerçeği süslemeden ve çirkinliklerini törpülemeden vererek (doğada olduğu gibi: doğalcılık) özel kahramanlar yaratmadan romanlar yazdı.

İkinci İmpartorluk Döneminde "Bir Âlemin Tabiî ve Sosyal Hayatı" adlı 20 ciltlik büyük bir eser yazdı.

Zola'nın edebiyat dışındaki şöhreti ise Dreyfus Davasında takındığı aydın tavrından kaynaklanmaktadır. 1897 yılında Fransız ordusunda Yahudi olması nedeniyle askeri yargının duyarsızlığına kurban giden yüzbaşı Dreyfus'u hükümetin bütün baskılarına rağmen savunan ve Fransa devlet başkanına hitaben "Suçluyorum!" makalesini yayınlayan Zola bir yıl hapse Mahkûm edileceğini anlayınca ve baskılardan dolayı Fransa'yı terkedip bir süre Londra'da yaşamak zorunda kaldı. Çabaları sonucunda Dreyfus Davası'nın yeniden görülüp adaletin yerini bulması sonucu yurduna döndü.

Emile Zola 29 Eylül 1902 tarihinde Fransa Paris'de kaldığı otelin yatak odasında duman zehirlenmesinden 62 yaşında ölmüştür.