Karaylar başta Litvanya Polonya Ukrayna Kırım ve İstanbul olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde dağınık olarak yaşamaktadırlar. Konuştukları dil olan Karayca ise Türk dilleri içinde Kuzeybatı Kıpçak grubunda kabul edilmekte ve yok olma tehlikesi altındaki diller arasında anılmaktadır. Haliç Trakay ve Kırım olmak üzere üç diyalekti bulunmaktadır.
Karaycanın sözlükleri ise 20 yüzyılın başlarından itibaren farklı alfabelerde hazırlanmış kimisi basılmış kimisi daktilo baskısı olarak özel koleksiyonlarda yer alan sınırlı sayıda çalışmalar olmuştur. Son olarak Gulayhan Aqtay Henryk Jankowski tarafından yayımlanmış ve bu çalışmaya konu olan A Crimean Karaim-English Dictionary yaklaşık 10.000 maddenin yer aldığı Karaycaya ilişkin hazırlanmış en son ve en kapsamlı sözlüktür. Türkçeye aktarımı yapılmış olan bu çalışma kendisinden önce yapılmış sözlük çalışmalarının bir değerlendirmesi olması bakımında bu dile ilişkin sözlük ihtiyacını karşılayacak niteliktedir. Sözlüğün çevirmeni Tülay Çulha ise 15 20 yıldır Karayca üzerine çalışmakta olup Türkiye'deki ilk Karayca sözlüğün yazarıdır (Karaycanın Kısa Sözvarlığ Karayca - Türkçe Sözlük).