Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev'in Kırgız Devlet Geleneği ve Manas adındaki yeni kitabı toplumun gündemine iyice oturdu. Bu kitap çok yönlü bir eser olup uzun bir çalışmanın ürünüdür. Kitap bir nefeste okunabilecek özelliğe sahip. Tarih yazarın yalnız kalbinden değil analitik zekâsının da imbiğinden geçmiş kitapta.
Bu yeni eser hiçbir tartışmaya meydan vermeyecek birçok faydalı özelliklere sahip. İlk olarak; yapısal periyodizasyon. İkinci olarak; tarihî şahsiyetlerin açık bir şekilde anlatılması; Bars-Bey Tapu Alp Sol birçok bilim adamının görüşüne göre efsanevî Manas'ın kahramanları: Cengiz Han Timur Alımbek-Dathi ve hiç şüphesiz "halkın anası" Kumanjan-Dathı. Üçüncü olarak da 3. asırdan günümüze kadar Kırgızistan devletçi geleneğinin açık ve net bir şekilde ortaya konulması.
Askar Akayev eserinde tarihî hafızanın Manas destanıyla günümüze kadar gelen Kırgızistan devlet geleneğinin eriştiği seviyeyi anlatmıştır. Yazar destanın yaratıcılarının hayattan elde ettikleri; millî anayasanın moral değerlerin ahlakî düsturların ve Kırgızların gelecek nesille buluşmalarının temelini oluşturan ideolojik kültürel ve manevî yapılarını yansıtmaya çalışmıştır. Askar Akayev "Manas uzun yıllar boyunca halkın yüksek manevî ideallerini bağımsızlık iyilik adalet yüksek manevî ve etik değerleri ve en önemlisi bağımsız bir devlet olma özlemlerini canlandırmıştır" diye yazıyor. Halkın bağımsız bir devlet olma hayal ve umutları 1991'de Kırgızistan Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla gerçekleşmiştir.
Askar Akayev'in Kırgız Devlet Geleneği ve Manas adlı kitabı asırlardır atalarımız tarafından oluşturulan devlet tarihine ihtiyatlı yaklaşmaya bir tür davettir. Fakat bu kendi devletine olan sevgiyle oluşturulmuş güç hayatta birlik ve beraberlikle mümkündür.
Janıbek Jeenbayev