Çocuk yaşta devşirilerek İstanbul'a getirilen Arnavut kökenli devlet adamımız Koçi Bey hakkında çok az bilgiye sahibiz. Topkapı Sarayı'nın kalbinde Enderun'da eğitilip yetiştirilmiş bilim ve siyaset alanlarında bilgili zamanının seçkin kişilerinden biriydi. Küçük yaşta tahta çıkan Sultan IV. Murad'a 1631 yılında sunduğu devlet idaresi ve saltanat işlerindeki sorunlara geçmişteki örneklere dayanarak önerdiği tedbirleri içeren ünlü risalenin sahibidir.

Bu küçük ama değerli eserinde sunduğu açıksözlü ve dürüst öneriler sayesinde IV. Murad'ın yakın dostu olup onunla Bağdat Seferi'ne çıkmıştır. IV. Murad'ın ölümünden sonra tahta çıkan I. İbrahim'e de devlet teşkilatı hakkında ikinci bir risale sunmuştur. Yüzyıllar öncesinden gelen bilgilerin ve önerilerin özetlendiği bu kitabı okuduktan sonra aradan neredeyse 400 yıl geçmiş olmasına rağmen Osmanlıdan günümüze devlet idaresindeki ana sorunlarda pek bir değişiklik olmadığı hissine kapılacaksınız...

Padişahımızın malumu olduğu üzere Osmanoğullarının ulu soylarından gelen padişahlar arasında her şeyden önce memleketinin genişliği hazinenin çokluğu ve ululuk yönünden en üst mertebeye çıkanı merhum ve mağfur Sultan Süleyman Han'dı. Ve yine âlemin bozulmasına sebep olan haller dahi onun zamanında ortaya çıktı; ama devlet gücünün en üst mertebesinde olduğu için belirtileri o zamanda duyulamasa da birkaç senedir ki artık görülür oldu.

Nedimler ve diğer yakınlar padişahın huzur-ı hümayununda kendilerine yer ve rütbeler bulup saltanat işlerine müdahale eder vezir-i âzamlara nice olmayacak teklifler eder oldular. Eğer onlar isteklerine müsaade etmezlerse hepsi gönül ve fikir birliği edip huzur-ı hümayunda fırsat buldukça haklarında nice iftiralar edip padişahın gazabını hiç durmadan kışkırtarak günahsız yere kimini katl kimini sürgün ettirdiler ve kiminin de varını yoğunu aldırıp pek çok hakaretlere uğrattılar...