Annesi ölen ve üvey babası Hacı Baba ile yaşayan Fitnat hiç dışarı çıkmayan dikiş ve nakış ile uğraşan bir genç kızdır. Talat ise ailesine özellikle annesine çok düşkün edepli genç bir delikanlıdır. Bir gün Talat Hacı Baba'nın dükkânına uğrayarak tütün alır ve o sırada kafesin arkasındaki Fitnat'ı

görür. Fitnat'ı görmesiyle aşka tutulan Talat Fitnat ile görüşmenin çarelerini arar ve aklına tebdil-i kıyafet etmek gelir. Şemsettin Sami'nin kaleme aldığı ve Türk edebiyatında Batı edebiyatı tarzında yazılmış ilk roman olarak kabul edilen Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Osmanlı toplumunda kadının yeri ve dönemin evlilikleriyle evlenme biçimlerine yaklaşımı bakımından da önemli bir yere sahiptir.

Şemsettin Sami'nin bu romanı Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde Türk Dili ve Osmanlı Türkçesi dersleri veren Esra Demirkoparan tarafından yayına hazırlanmıştır. Editörlüğünü ise yine aynı bölümde öğretim üyesi olan Tülay Gençtürk Demircioğlu gerçekleştirmiştir. Eserin bu baskısı dönemin diline ve ruhuna olabildiğince uygun fakat günümüz okuru için de anlaşılabilir olması amaçlanarak yayına hazırlanmıştır.