Muhammed İbn Tufeyl el-Kaysî (1106- 1185)
İbn Tufeyl İşraki felsefesinin Endülüs'teki en önemli temsilcilerinden biridir. Uğraştığı ve önemli eserler verdiği başlıca konular tıp felsefe ve gökbilimdi. Günümüze ulaşan ve bütün dünyada tanınmasını sağlayan eseri ise Hay bin Yakzân ya da diğer adıyla Esrarü'l-Hikmeti'l-Meşrikiye'dir. Dünyada felsefi romanın ilk örneği ve ilk "robinsonad" olan Hay bin Yakzân 14. yüzyıldan başlayarak dünyanın bütün belli başlı dillerine çevrilmiş başta Robinson Crusoe'nun yazarı Daniel Defoe olmak üzere birçok Batılı sanatçı ve düşünürü etkilemiştir.
 Ebu Cafer İbn Tufeyl "Hay Bin Yakzân" ile felsefi bir başyapıt sunuyor. İnsan aklının sınırlarını zorlayan gerçeğe ulaşma çabasını ve bu yolculukta karşılaşılan zorlukları betimliyor. Eserde spekülatif bilginin ötesine geçerek gerçeği doğrudan deneyimlemenin yollarını araştırıyor.
"Hay Bin Yakzan"ın sayfaları arasında yalnızca bilgi arayışı değil aynı zamanda bu bilgiye ulaşmanın getirdiği manevi huzur ve aydınlanma da yer alıyor. Bu sadece bir hikâye değil aynı zamanda okuyucuyu kendi içsel yolculuğuna çıkarmaya teşvik eden bir rehberdir. İbn Tufeyl'in ustalıkla kullandığı dil okuyucuyu zihnin ve ruhun en derin köşelerine ulaşabilecek bir düşünce serüvenine davet ediyor.