1870-1920 yılları arasında Osmanlı Devleti'ndeki Süryânî varlığını Bitlis ve Diyarbekir örneğinde ele alan bu çalışmada tarihî verilere dayanarak mukayeseli bir şekilde Osmanlı-Süryânî ilişkilerinin bilimsel veriler ışığında ortaya konulması amaçlanmıştır. Süryânîlerin kim olduğu lisanlarının kökeni ve tarih boyunca geçirmiş olduğu süreçleri ele alınmıştır. Bitlis ve Diyarbekir'deki Süryânî varlığı sadedinde nüfusu yöredeki halklarla ilişkileri Osmanlı Devleti ile olan ilişkileri ve Ermeni olaylarındaki tutumları incelenerek adı geçen vilâyetlerde 1920'li yıllara kadarki süreç Süryânîler arasındaki "Asûrîlik veya Ârâmîlik" tartışması ile "Seyfo" meselesinin tahlili bağlamında değerlendirilmeye çalışılmıştır.