Erdnîgariya Mezopotamyayê
bûye şûnewarê gelek dewlet û şaristaniyan.
Hîtît Elam Asûr Lîdya Pers Sumer Babil û Medan.
Di vê heremê da dewlet û emparatorên sereke yên li vir jiyane qurn û dewrana nav û deng dane ev in.
Di vê erdnîgariyê da dewletên here kevnare û mezin giringiyeke mezin dane pêşdaçûyîna teknolojî çand edebiyat zagon felsefe ol û mîmariyê.
Çi heyf dewletên deshilatdar ji bo parastina berjewendiyên xwe gelek şer û ceng li ser vê axê derxistin xwîn rêtin ev şaristanî û dewletên bi nav û deng navê wan li meydanê rakirin.