Sergüzeşt Sami Paşazade'nin en kayda değer eseridir. Kendisinden önceki sınırlı roman çalışmalarına göre bir değişme sıçrama noktası olmuş ve bir bakıma Servet-i Fünun romanını hazırlamıştır. Roman Dilber adlı bir esir kızın hikayesini anlatır. Kafkasya'dan getirilen Dilber'in İstanbul'da bir aileye satılmasıyla başlar ve çaresiz bir aşkın hüznüyle sona erer.