Çeşitli alanlarıyla İslam Medeniyeti bizim için hala büyük oranda muamma olma özelliğini korumaktadır. Tarihimizin nasıl bir gelişme seyri izlediği entelektüel yapımızın hangi etkiler altında ve nasıl şekillendiği siyasal tefekkür tarihimizin hangi noktalardan kalkarak nerelere uzandığı İslam medeniyetinin temel özelliklerinin belirginleşmesinde nasıl bir sosyo-ekonomik bir zihni ilişkiler ağı olduğu gibi cevheri önem taşıyan konular bu kitabın konusunu oluşturmaktadır.
Batıdaki oryantalizm ve İslamoloji alanlarının temel direklerinden biri sayılan H.A.R. Gibb klasik oryantalizmin ayırıcı vasfı "genel kültür edinme" anlayışını aşarak hem İslam medeniyetiyle ilgili çalışmaların sosyal bilimlerin ilgi alanına girmesine ve bir bilim disiplinine dayanmasına katkıda bulunmuş hem de bu yolla batıdaki araştırmaların daha objektif bir çizgiye oturmasına yardım etmiştir.