Kimsenin bu krizle nasıl "başa çıkılacağını" ya da durduracağını bildiğini sanmıyorum. Etrafımızdaki evler yıkılırken doğaçlama yapmak gibi bir durum yaşıyoruz. Bu noktada çok sert bir dünya ekonomik krizinden kaçınılmasının hiç ihtimali yok; hedef 1930'lu yıllarda olduğuna benzeyen derin bir borç deflasyonundan kaçınmaya doğru kaydırılmış durumda. Kapitalizmin tarihindeki en büyük krizlerden birisiyle karşı karşıyayız: Büyük Bunalım'dan bu yana ileri kapitalist dünyada bu kadar berbat bir durum görülmedi.

Şu anda sermayenin yüzünü dönecek bir yeri olduğunu düşünmüyorum yani hemen şu anda birikimi yeniden başlatma umudu yok. Sürekli olarak yeni köpüklerin yaratılmasından söz edildiğini duyuyoruz ve elbette finanslaşma tekelci mali evresinde sermayenin durgunlukla mücadele etme yöntemi olduğu için bu sorunun sorulması da son derece doğaldır. Ama genellikle sanki köpükler yani daha kalıcı olarak sürüp gitmekte olan finanslaşma süreci dahilindeki büyük spekülatif köpükler ne olursa olsun herhangi bir şeye dayandırılabilirmiş gibi düşünülüyor. Ancak tarihsel olarak ileri kapitalist ülkelerdeki bu spekülatif köpükler borsaya ve gayrı menkule dayanır. Şu anda ikisi de genişleyecek gibi görünmüyor. Muazzam bir değer erimesinin yaşandığı bir dönemdeyiz ve bu erime de sonunda kapitalizmin tarihindeki buna benzer tüm olaylarda olduğu gibi yenilenmiş birikimin temelini oluşturacak. Ama önce süreç kendisini tamamlamalı. Tam şu anda durgunluğun zirvesinde bir finanslaşma krizi yaşanıyor ve ekonomiyi güçlü biçimde aşağıya doğru çekiyor. Doğal kaynaklar ya da gıdada bir spekülatif köpük imal edilmesi zor çünkü bu alanlar yatırım yapmak açısından en sallantılı alanlardır; tam şu anda meta fiyatları dünyadaki daralmaya karşılık olarak düşüyor ve deflasyon korkusunu artırarak özellikle üçüncü dünya ekonomilerini tehdit ediyor.

John Bellamy Foster