Ermeni gümüş ustalarının eserleri ölümsüzleşti
/ ARMENIAN MASTER SILVERSMİTHS
750 görsel malzeme: 330 gümüş eşya fotoğrafı; 105 resim gravür tablo;
200'ü aşkın gümüş ustasının damgası...
Ermeni Gümüş Ustaları'nın önsözünde gümüşe karşı duyduğu derin sevginin kendisini bu alanda çalışma yapmaya yönelttiğini söyleyen kitabın yazarı Osep Tokat sanatın veya zanaatın bir millete değil tüm insanlığa ait olduğu inancıyla kültürel anıt ve eserlerin tahrip edilmesi değişikliğe uğratılması veya başkalarına mal edilmesi gibi nahoş gerçekler karşısında kayıtsız kalmamak adına bu kitabı ortaya çıkardığını söylüyor. Tokat kitabını 1915'te sağ kalabilen ve bir avuç zarif sanat eserini kurtarabilmiş annesi ile babası Ovsanna Sarkisyan-Tokat ve Bedros Anbedyan-Tokat'a ithaf etmiş.
Kitapta yazarın aile arşivine ait gümüş kemer yüksük kehribar tespih gibi eşyaların fotoğraflarının yanında gümüş işçiliğinin "sanat" mertebesine yükseldiği pek çok eserin görselleri de yer alıyor. Bu görseller yoluyla gümüş sanatının dini sembollerde mücevherlerde kutsal kitapların muhafazasında tütün tabakalarında süs eşyalarında armalarda portrelerde kullanıldığı görülebiliyor. Fotoğraflar aynı zamanda gümüş işçiliğinin nişan ve düğün gibi önemli olaylarda yüzüklerde bilekliklerde gerdanlıklarda kadın takısı olarak makbul sayıldığına; ayrıca yiyecek kabı kamçı şemsiye sapı parfüm kutusu sigara ağızlığı çay süzgeci enfiye kutusu muskalık tarak gözlük kabı yumurtalık kalem gibi günlük yaşantıya dair eşyalarda da kullanıldığına tanıklık ediyor.