Eserin ana teması bağnazlık dogmacılık tutuculuk dar kafalılık bilgi sahibi olmak gibi konularla ilgili taşlamalardır. Bir yandan filozof Demokritos hekim Hippokrates tiyatro yazarı Euripides gibi akılcı (ve tarihi) kahramanlar öte yandan ise boş inançların ön yargıların eleştirisiz düşüncelerin tutsağı dar ufuklu küçük taşra insanları yer alır. Çeşitli bölümlerde Abdera'nın felsefesi devlet yönetimi hukuk sistemi ve mahkemeleri tiyatrosu ve sanat hayatı akademisi ve bilim dünyası konularında bilgi edinen okuycu (Haldun Taner'in aynı adlı ünlü oyununda da esin kaynağı olan) "Eşeğin Gölgesi Davası" bölümünde dünya mizah tarihinde eşi bulunmayan bir hukuk parodisinin doyumsuz zevkini tadar.