'Guetemala'ya ilişkin sessizliği ilk kez Mario Payeras'ın uzun zamandır beklenen kitabı bozdu. Payeras 1972-1976 yılları arasında Ixcan bölgesinin en ücra cangıllarında Ejercito Guerrillero de los Pobres'in (EGP) yani Yoksulların Gerilla Ordusu'nun nasıl oluştuğunu anlatıyor. Payeras'ın üslubu gerilla savaşının özünün sert ve romantizim dışı olmasına karşın şiirsel algılar yarattığını gösteriyor. Bir gerillayı harekete geçiren gücün ne kadar insancıl olduğunu doğruluyor. Kimilerine bir gerilla liderinde şiirsellik garip bir nitelik olarak görünebilir... Ama Payeras Şilili yazar Marta Harnacker'in 'Ixcan deneyimi size ne öğretti? Sorusunu şöyle yanıtlıyor: 'Companero'ları sevmeyi ve gerçek anlamda saygı göstermeyi öğrendik. Bu Şubat ayında sapsarı tamborillo çiçeğini sevmek kadar önemliydi.'