Eski edebiyatımızın özellikle divân ve mesnevilerinde yer alan şahıslar kadrosu asırların süzgeçinden geçerek klişeleşmiş belirli tiplerden ibarettir. Divanlarda terennüm edilen insan tiplerini ana hatlarıyla hülasa etmek gerekirse esas itibarıyla 'aşık-meddah (bu her zaman şairin kendisidir) ma'şuk (sevgili ) ve memduh (övülen hükümdar vezir v.b) olmak üzere üç temel tip insanla karşılaşırız. Gazellerde şair aşık sevgilisi ise ideal güzel durumundadır. Kasidelerde memduh çoğu zaman devlet ricalinden biri meddah da şairin kendisidir. Bu üç temel insan tipi İran ve Osmanlı şairlerinin eserlerinde aynı kalıplar içinde asırlar boyunca işlenmişlerdir....
(Önsöz'den)