Cumhuriyet dönemi tefsir edebiyatı gerek telif gerekçeleri gerek içerikleri itibariyle çeşitlilik arz eder. Telif gerekçeleri açısından bakıldığında kimi tefsirlerin klasik literatürdeki ilmî ve dinî mirası Türkçeye aktarma böylelikle geleneği koruma ve yaşatma
maksadıyla kimi tefsirlerin vaaz ve irşad maksadıyla kimi tefsirlerin modern durumun ortaya çıkardığı sorunlara Kur'an'dan cevaplar bulma ve aynı zamanda Kur'an'ı doğrudan doğruya bugünün dünyasına konuşturma çabasıyla kimi tefsirlerin de siyasal İslamcılık denilen düşünce çizgisinde ağırlıklı olarak ideolojik saiklerle telif edildiği görülür. Bunlardan başka maksatlar ve saiklerle telif edilmiş tefsirler de mevcuttur. Sonuçta Cumhuriyet dönemindeki telif tefsirlerin ortaya çıkış hikâyeleri çok çeşitlidir ve bu çeşitlilik eserlerin dil ve muhtevasında da kendini gösterir. Muhteva tahlili yapıldığında Cumhuriyet dönemi tefsir edebiyatının esas itibariyle birkaç eğilimi yansıttığı fark edilir ve bu eğilimler geleneksel bilimsel/ilmî tasavvufî/işârî sosyolojik/içtimai ve eklektik şeklinde başlıklandırılabilir.