Şehrî ve Gülî klasik Fars edebiyatının önemli şairlerinin edebî meclislerde anlamı üzerinde tartışılmış nazım sebebi sohbetlere konu olmuş beyitlerini Türkçe açıklayan bazı beyitleri hikâyeleriyle izah eden bir eserdir.
Buhara Şiraz İstanbul ve Zigetvar'da bulunmuş Taşkentli bir seyyah ve iyi bir derlemeci olan Mîrek Muhammed'in bu eseri Osmanlı edebî muhitlerine esin kaynağı olmuş Türk ve Fars kökenli şairlerden derlediği beyitlerle ve bunların Türkçe izahlarıyla Horasan'dan Balkanlara uzanan geniş bir coğrafyanın belli başlı edebî merkezlerinin atmosferini yansıdır. İçerğinin çeşitliliği ve zenginliği itibarıyla Anadolu'da Farsça edebî eserlere yazılmış şerhlerden ve şerh geleneğinden farklı özellikler taşır.
Mîrek yeri geldikçe bulunduğu şehirlerde ve edebî çevrelerde edindiği izlenimlerini aktarır mahallî kültürlerden ve geleneklerden söz eder; gerek Şiraz İstanbul gerekse Rumeli'deki edebiyat çevreleriyle temasları konusunda bilgiler verir.