Kitap medeniyetin kökenlerine dair evrensel bir arayışın anlatımıdır. Karlığa din ile medeniyetin ayrılmaz bağını bu ilişkinin insani boyutunu ve evrensel etkisini ele alıyor. Medeniyet tek bir kültüre coğrafyaya ya da dine ait değildir; aksine tüm insanlığın katkısıyla şekillenen bir bütündür. İnsanlık tarihine bakıldığında; medeniyet akıl ile vahyin din ile bilimin dengesinde filizlenmiştir. Bu denge evrensel bir medeniyet inşası için gereklidir zira çatışma yerine uyum arayışı insani değerlerin özünü oluşturur​.

Modern Batı medeniyetinin akla dayalı olarak din ile çatışmaya girmesi uzun vadede insani krizlere yol açmıştır. Güçlü bir medeniyetin kalıcı olabilmesi için çatışmayı değil ahenk içinde bir aradalığı temel alması gerekir. Kitap İslam medeniyetinin katkılarını ve medeniyetin Batı dillerindeki karşılığı olan "civilisation" kavramını "Medine" ve "Medeni" kelimelerinin tarihsel bağlamıyla karşılaştırarak ele alır. İslam'ın medeniyetin temellerinden biri olduğunu söyler. Kitap medeniyetlerin şekillenmesinde coğrafya kültür iklim beslenme ve sosyoekonomik etkenler gibi unsurların etkisini de inceler. Bu faktörlerin medeniyetlerin kimliğini oluşturma sürecinde nasıl rol oynadığını ve bu dinamiklerin din ile olan ilişkisini açıklar.