On dokuzuncu yüzyılın en seçkin aydınlarından Şemsettin Sami'nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eserinin yayımlanışını 18 Kasım 1872 tarihli Basiret gazetesi şöyle duyurur: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adıyla bir zatın düzenlediği hikâye çok güzel ve eğlenceli olduğu gibi evlenme ve ahlâka ait pek çok ibret ve öğüdü de içinde bulundurmaktadır." Bugün ise roman türünün edebiyatımızdaki ilk örneklerinden biri olan bu eser bizim için bundan çok daha fazlasını ifade eder: Talat ve Fitnat'ın aşklarının hikâyesi aynı zamanda dönemin edebiyat anlayışına konuşma diline kadın-erkek ilişkilerine ve toplumsal yaşamına dair değerli ipuçları elde etmemize imkan sağlar.