Bu kitap birçoklarına göre millet teorileri ile milliyetçi ideolojilere karşı Türkiye'de yazılmış en ilmî eserdir. "Ötekileştirmek" kavramı literatüre bu kitapla girmiştir.
Yazar Hüseyin Dayı "milliyetçi" dendiğinde pratik olarak vatanını-milletini seven şahıs akla geldiğini hakikatte ise o duygularla milliyetçi ideolojiyi birbirinden ayırmak gerektiğini söylemektedir. Vatanı-milleti bütün mensuplarıyla sevmek icap ettiğini; Türkçü ve Kürtçü ideolojilerin ise aynı derecede bölücü olduğunu anlatmaktadır. Milliyetçiliğin 1908'den beri dini vatanı ve tarihi aynı kavimler arasında fitne olduğunu teşhir etmekte; buna karşılık Selçuklu'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne kadar bütün devletlerimizin ve kültürümüzün farklı dilli farklı etnik kökenli Müslümanların eseri olduğunu ortaya koymaktadır.   
Yazar millet teorileri ile milliyetçiliklerin felsefî tarihî ve sosyolojik analizlerini yaparak yanlış olduklarını göstermekte ve  "Türk" teriminin 20. asra kadar tek anadil-soy temelinde kullanılmadığını İslamî bir mana taşıdığını belirtmektedir. Türkçülük yüzünden kaybolan o mananın muhtemelen bir daha canlanmayacağından ve mevcut terkibiyle milletimizin isimsiz bırakıldığından dert yanmaktadır. Bugünkü bilinen şekliyle Türk milleti anlayışının Batıda hazırlandığını Ziya Gökalp ve ilk Türkçü ideologların da oradan ithal ettiğini sistemleştirilen gayrimillî Türkçülüğün ise iddiaların aksine kültür değil ırk esaslı olduğunu ispat etmektedir. Yahya Kemal'in Türkçü görüşle hazırlanmış hiçbir doğru tarih kitabı olmadığı yönündeki ikazını hatırlatmakta ve 1930'larda yabancı bir bilim adamına Türkçeyi Batı dillerinin temeli göstermesini isteyen resmî yazışmaları da uydurma dil-tarih yazılışına delil olarak sunmaktadır.  
"Türkiye'de bir etnik kimlik sorunu değil genel olarak milliyetçilik sorunu vardır; o ideoloji milletimizi dağıtmış ve Osmanlı'yı yıktığı gibi Türkiye Cumhuriyet'ini de yıkılmanın eşiğine getirmiştir" diyen yazar şu tespit ve ikazı yapmaktadır:
"Her millet ancak kendi varlık alanı içinde yaşayabilir. Batılı milletlerin varlık alanı laiklik milletimizin varlık alanı ise İslamiyet'tir."