Bu eser ilmiye mesleğinde Rumeli Kadıaskerliği'ne kadar yükselen Nakîbü'l-eşrâflık Takvîm-i Vekâyi' ve Mekâtib-i Umûmiyye Nâzırlığı gibi önemli ilmî ve idârî görevlerde bulunan zamanının âlim ve şâirleri arasında yer alan Sahhâflar Şeyhi-zâde Seyyid Mehmed Es'ad Efendi'nin vak'a-nüvîs hüviyetiyle yazıdığı bir Osmanlı tarihidir.
1821-1826 yılları arasında Osmanlı ülkesinde cereyan eden olaylardan; yeniçeriliğin kaldırılışı öncesindeki olaylar ve kaldırılışı Mora'daki Rum isyânının başlaması ve gelişmesi II. Mahmud'un ıslahât hareketlerine girişmesi öncesindeki durum İran'la ilişkiler devletin o sırada problemler vb. konular dönemin en önemli birkaç kaynağından biri olan bu eserde takip edilebilir.
Ahmed Cevdet Paşa'nın yazdığı tarihin XII. cildinin de en önemli kaynaklarından biri olan Es'ad Efendi Tarihi'nin tam metninin ortaya konulmasından sonra bir ölçüde kitabı tamamlayan ve böylece dönemi daha iyi anlamamıza yardımcı Bâhir Efendi'nin Zeyl ve İlâveleriyle 1237-1241/1821-1826.