Birinci Cihan Harbine giden yolda dönemin siyasi ve sosyal şartlarını bir arada anlatan usta bir kalemin eseri... Talan edilen yüce Devlet!.. 31 Mart olaylarını tertipleyen ve Sultan Abdülhamidi tahttan indiren politikacıların pişmanlıkları!.. Trablusgarp hezimeti!.. İkinci Balkan Bozgununun acı yüzü!.. Ordusuna siyaset bulaşmış Osmanlının çaresizliği!.. Osmanlı aydınlarının güçleri ve zaafları!..

Feylosof Rıza Tevfikin suratına bir donukluk oturmuştu: "31 Martı tertiplemekle hatanın daniskasını yaptık daniskasını!.." Gözleri dolu dolu olmuştu. Ha ağladı ha ağlayacaktı...