İslâm hukuku kendi aslî kaynaklarından başlayarak "müctehid" dediğimiz düşünürlerin çalışmaları ile dikkate şayan bir tekâmül idrak etmiştir. Naklî esasların rasyonel çalışmaları işlenmesi yorumlanması bu tekâmülün başlıca âmili olmuştur. Böylece biri daha ziyâde nakle öbürü akla dayanan iki ayrı hukuk çevresi arasında birçok peşin hükümlüleri şaşırtıcı sayılabilecek ilginç bir muvazîlik ortaya çıkmıştır. İslâm Ceza Hukuku Modern Ceza Hukukunun birçok esaslarıyla âhenkli bir gelişim göstermiştir.