"Öğrencilerimizden Ela Karakuş Arduino'ya 'ardünya' diyor. Bir 'ardünya' bir öğrencimizin dünyasını
değiştirebilir. Bir öğrenci bir ülkenin kaderini değiştirebilir. Biz o öğrencimizi arıyoruz."*
Çırak dergisi yola koyulurken fikriyat olarak Maker Hareketi'nin Anadolu'nun en ücra köşesine kadar ulaşmasını hedefledi. Başta
özel okullar olmak üzere; maker kodlama robotik gibi kavramlar eğitimin ticarileşmesine paralel olarak moda kavramlar haline
geldi**. Kavramların içi müfredat bazında yeteri kadar doldurulamadığından birkaç iyi örnek dışında tabeladan öteye gidemedi.
Devlet okullarında ise işler çok daha zor. Yeni gelen müfredat kodlama eğitimi ile alakalı beklentilerin çok altında. Bakanlık
eliyle haftasonu kurslarından "Bilişim Teknolojileri" dersinin kaldırıldığını duymamız; devletin en tepesinden gelen "Kodlama
zorunlu olacak" açıklamasının hemen ardından geldi. Tüm bu olumsuzluklara rağmen aşağıdan yukarıya gelişen bir hareket var.
Geçen sayımızda KodlaManisa'dan MakersArdahan'dan Sultangazi MTAL STEM ve Maker Atölyesi'nden ve Hayalimdeki Robot
projesinden bahsetmiştik. Bu sayıda da Düzce Kodluyor ve Ali Keşfet gibi projeler geleceğe neden umutla bakmamız gerektiğinin
emareleri.
Şimdi size iki tane örnek vermek istiyoruz.
Bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az insanla yola çıkan "Hayalimdeki Robot" projesi 2700'den fazla çocuğa ulaştı ve ulusal
medyada hak ettiği yeri aldı. Dergi baskıya girerken Türkiye'nin 81 ilinden projeye destek veren öğrencilere 23 Nisan'da hediye
edilmek üzere binlerce kitap ve robot seti hazırlanmaya başlandı.
Bir taraftan da kuyuya düşen köpeğin hikâyesi hepinizin malumu. Eğitim camiamızın önde gelen kurumlarından bir tanesi
köpeği kurtarma çalışmalarında okulun öğrenci kulübü tarafından yapılan robot kolun kullanıldığını sosyal medya ve
birtakım mecralarda duyurdu. İşin özünde ise durum çok farklıydı. Zonguldak MTA tarafından geliştirilen ekipman ile kurtarma
operasyonunun yapıldığı resmi ağızlarca açıklandı. Bu işin reklamını yapan eğitim kurumunun dışında farklı okullardan Maker
Hareketi içerisinde yer alan öğrenci toplulukları da kurtarma faaliyetinin olduğu alandaydı fakat esameleri okunmadı. Robotik
kolun gündelik hayatta ne işe yaradığını anlatmak adına gerçekten güzel bir hikâye; ama gerçek değil fakat gerçekleşebilir.
Burada anlatmak istediğimiz şey ilk örnekte verdiğimiz hayalimdeki robotta aşağıdan yukarıya bir hareketin nasıl toplum
nazarında geliştiğini sıradan ve sahici olduğunu nasıl ses getirdiğini; ikinci örnekte ise (orada bulunan tüm çocukların bütün iyi
niyetleriyle orada olduğunu samimiyetlerinden zerre kadar şüphe duymadığımızı belirterek) eğitim kurumu tarafından reklam
malzemesi haline getirildiğini görmüş olduk. Bu büyüklükte köklü eğitim kurumlarının bu tip reklamlara ihtiyaç duymaması
gerektiğini düşünüyoruz.
Ankara'daki Mini Maker Faire geçtiğimiz ay başarıyla icra edildi. Çok yakında İzmir ve Eskişehir'de de Mini Maker Faire'lar yapılacak.
İstanbul Maker Faire için mekân arayışları da devam ediyor. İçinde bulunduğumuz siyasi atmosfer gecikmenin tam bir özrü
olmasa da sebeplerinden bir tanesi. Mayıs ayının hemen başında Bursa'da yapılacak Bilim Fuarı önemli etkinliklerden. Adana'da bir
Mini Maker Faire yapmak için girişimlerde bulunulduğunu da buradan duyurmuş olalım.
Her ayın ilk çarşambası Karaköy Studio X'te Maker Meet-up devam ediyor. Aynı şekilde her ayın ilk salı günü Makerhane'de Meetup
for Edu toplantıları devam ediyor. Siz de bulunduğunuz şehirde maker hareketini başlatabilirsiniz. İhtiyacınız olan tek şey
yaratıcılık merak etmek birlikte üretme bilinci.
Birlikte üretelim paylaşalım ortak bir komünite yaratalım. Bireyselliğe ve tüketim toplumuna esir kalmayalım. Birlikte oldukça
daha güçlü daha verimli olacağız.
Arduino'ya "ardünya" diyen bütün ülkenin kaderini değiştirebilecek öğrencilerin Düzce'deki gibi kalorifer dairesini maker lab'lere
çeviren zihniyetle gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Hepinize iyi okumalar.
* "Ali Keşfet" yazısına ithaf.
** Çırak dergisinin 1. sayısında yer alan "STEM mi? Maker mı? Moda mı?" ve "Maker / Merak" yazılarına ithaf.
Cevahir Demiryakan Genel Yayın Yönetmeni
İçindekiler.
ÇIRAK
DOSYA: KARTLAR
Arduino'ya Nasıl Başlanır? 6
Haydi Mini Sumo Yapalım 8
Allwinner İşlemcili Makerboard'lar 14
EĞİTİM
Ali Keşfet 21
BÜYÜK projeler KÜÇÜK kodlarla başlar 24
Düzce Hürriyet Ortaokulu 28
Düzce Kodluyor 29
Çiho Geleceği Kodluyor 32
Ortaokul Seviyesi için STEM Kaynakları 33
ÇOCUK
Zıplayan Kuş 34
Ses ile Uçan Kuş Oynamak 38
App Inventor ile Sosyal Adım Uygulaması 39
MAKALE
Çocuk Vikipedistler Aranıyor 43
3B Yazıcılar için Kısa Bir Tarihçe 45
İlkokul 4. Sınıf Fen Bilimleri
Konularına Çağdaş Yaklaşımlar 48
Biri "Neden olmasın"mı dedi? 50
PROJELER
Kütle Çekim Kuvveti Etkiye Tepki ve Su Roketi 54
Makey Makey ile Müzik Aleti Yapımı 56
OTO KEDİ 60
LEDLİ TASARRUFLU GECE LAMBASI 70
ATIK MALZEMELERLE ODAMIZA MEŞGUL LEVHASI
HAZIRLAYALIM 74
SOSYAL SORUMLULUK
Robotel 80
Onaranlar Kulübü 82
ETKİNLİK
Eğitimde FATİH Projesi 84
STEM & Makers Fest/Expo 86
INTERNATIONAL ROBOCOT 2017 MALATYA 88
Drone Yarışları 90
SÖYLEŞİ
Üretmezsen Eğlenemezsin 93
TARİH
Osmanlı İmparatorluğu'nda Üretim İlişkileri
Üzerine Bir Değerlendirme 96
KALFA
DOSYA
Arduino'ya Kütüphane Yazmak 104
Micropython 108
NodeMCU ile Web Tabanlı LED Kontrolü 112
DOCKER SWARM 118
ÇOCUK
ŞİMDİ OYUN ZAMANI 122
İNCELEME
Ubuntu Touch 126
PROJE
Tabut 128
USTA
SÖYLEŞİ
Yapay Zekâ: Deniz Yılmaz 134
Coşkun Taşdemir 141