Genel olarak ''Şeyh Said ayaklanması'' olarak bilinen ancak eylem planı ve örgütlenmesi Cibranlı Albay Halit'in öncülüğünde Erzurum'da Ekim 1920'de kurulan ve ''Kürt Bağımsızlığını'' amaç edinen gizli ''Azadi'' örgütü tarafından yapılan Şeyh Said ayaklanması Cumhuriyet'in ilk yıllarında Musul'un (Kuzey Irak'ın) elden çıkmasına neden olmuştur.

Ayrıca ayaklanmanın asıl planlayıcısının gizli ''Azadi'' örgütü olduğu gerçeği üzerinde pek durulmayarak ''şeriat'' talepli ''ayaklanma-kıyam'' olarak nitelendirilerek gerçeğin üstü bir şekilde örtülmüştür. 

Şeyh Said ayaklanması üzerine serilen ölü toprağı kaldırılarak ayaklanma tüm yönleri ile incelenmeye çalışılmıştır.