Merhum Birgivî Mehmed efendi kendi zamanının ifâde ve şivesine göre Türkçe bir Vasiyyetnâme telif edip halkın istifâdesine arz etmişti. Aradan geçen uzun zaman dolayısıyle dilimizin şivesince hâsıl olan değişiklikten ötürü bu eser muhtelif tarihlerde evvelâ Konyalı Ali efendi bâdehû Osman Pazarı Müftisi İsmâil Niyazi Efendi taraflarından iki defa şerh ve izah olunduktan sonra Hicri kameri bin iki yüz seksen sekiz yılında Elhâc Osman Zeki Efendi tarafından tashih edilerek bastırılmıştır. İşte bugün yeniden ve yeni Türk harfleriyle yayınına teşebbüs ettiğimiz işbu değerli eserin mehazı Elhâc Osman Zeki Efendinin bastırmış olduğu nüshadır. HAK TEALADAN duâ ve niyaz ederiz ki bu kitab ile din kardaşlarımıza uhrevi menfaat ve ebedi saadet verip bu eseri hazırlayan ve şerh eden ve yeniden yayınlanması için tashihini ve yeni harflerimize çevrilmesi işini uhdesine alanların felahına sebeb kıla âmin Yâ erhame r-râhimin. Merhum şârih hak sübhânehû ve teâlânın emrine imtisal ve kitabın meymenet ve menfaatini temin etmek için kitabın evvelinde besmeleyi ve hamdı ve salâvâtı zikr etmeği münâsib buldu. Peygamberimiz aleyhi s-selâmdan rivayet olundu ki Hak teâlâ levhi mahfuzu ve kalemi halk eyledikte kaleme sânına lâyık bir heybetle nazar ettikte kalemin ucu haşyetinden yarıldı. Hak teâlâ kaleme levhi mahfuz üzerine kıyamete kadar olacakları yaz dedi. Kalem dahi. Yâ rabbi neyle başlayayım dedikte; Hak teâlâ besmeleyle başla diye emir buyurdu. Kalem yazmağa başladı ve besmeleyi ancak yedi yüz yılda yazabildi. Hak tealâ izzet ve celâl sıfatlarıma yemin ederim ki er veya avret herhangi bir kulum Besmeleyi bir kere zikr eylese okulumun sevab defterine yedi yüz yıllık ibâdet sevabı yazdırırım diye buyurdu. Şu hâlde öğrenen veya öğreten eşyanın en şereflisi olan ilim ve ders evvellerinde her zaman besmeleyi zikr edip her zikr etme sonunda defteri âmillerine yedişer yüzyüllık ibâdet sevabı yazılmak ne mertebe devlet ve ne acep keremdir? Tâlim ve teâllümde bulunmayanların böyle bir ecir ve sevaptan mahrum olmaları ne büyük hüsran ve ne elim helaktir? Ulu Allah cümlemize daima besmelei şerifeyi zikr etmekle ömür sürmek nasib ve müyesser eyleye. (Bismillah!) Hak Teâlânın ismi şerifiyle kitabı şerh etmeğe başlarım (er-rahmâni) Öyle Allah ki dünyada (mümin ve kâfir) bütün kullarına ve sair muhtaç olanlara in'âm edicidir. îşbu Rahman ve kayyûm ve kuddûs isimleri (lâfzai celâl) gibi Hak teâlâya mahsus isimlerdir. Bu isimlerin Hak teâlâdan gayriye itlâkı caiz değildir. Bâzı kimselere Abdurrahmin) ismi verilip sonradan halk aralarında o kimselere (Rahmin) diye çağırmağa başlarlar. Bu caiz değildir. Bundan gayetle sakınılmak gerekir.
Kezâlik camii şerif hademelerine (kayyum) değil (kayyım) denilmek lâzımdır. (Er-rahim) Öyle Allah ki âhirette ancak mümin kullara in'âm edici. Bâzı kimseler rahmet kelimesini Allaha isnad etmeği cüz görmeyip bu kelimeyi kullara tahsis etmeği caiz ve münasip bulmuşlardır. Meselâ; Annelerin evlâdlannı besleyip gözetmeleri ve kuşların vesair hayvanların yavrularını doyurup korumaları ve buna benzeyen sair halleri Cenabı Hakkın kemâl merhametinden mahlûkatına olan İhsanıdır.
HÎKAYE OLUNDU ki evliyanın büyüklerinden. Zünnûni Misrî Nil nehrinin kıyısına gelip dururken bir akreb aceleyle nehir kenarına gelmiş ve o anda. nehirden bir kurbağa çıkarak akrebi sırtına aldığı gibi karşıya geçirmiş Zünnün dahi hazır olan gemiyle karşıya geçip gördü ki bir yiğit uyumakta olup bir yılan dahi o yiğidi helak etmek üzeredir. O sırada diğer kıyıdan gelen akreb yılana hücum etmekle birbirlerini zehirleyerek Öldürdüler ve bu suretle uyumakta olan O yiğit hakkın rahmetiyle helâktan halâs olmuştur.