Dört kapı; şeriat tarikat hakikat ve marifet kapısıdır. Şeriat "bilmek" tarikat "uygulamak" hakikat "olmak" yeridir.

Bilmek; okumakla dinlemekle mümkün olur bu şeriatın kapısıdır. Uygulamak; ancak müdahil olmak ihlaslı ve gayrette daim olmakla mümkün olur bu tarikatın kapısıdır. Neticeye ulaşmak ise birde bir olmak sâlih amel ile yakîni yaşamakla mümkün olur bu da hakikat kapısıdır. Bu kapılardan geçebilmek ise marifet kapısıdır.

Şeriat "ilim" tarikat "amel" hakikat ise "neticeye'' ulaşmaktır. Şeriat deniz tarikat gemi hakikat ise denizin içindeki inci mercandır. Marifet ise şeriat denizinde tarikat gemisiyle hakikat deryasına ulaşıp oradaki inci mercanı çıkartmaktır.