Bu çalışma işkence çektiren bir soruyu içermektedir. Çünkü bütün sömürgeler yabancı sömürgecilerden kurtulmayı başarmışken Kıbrıs aksine karanlık bir çıkmaza düşmeyi başarmıştır. Bu yanıtı bulunmayan neden Kıbrıs halkının mantığını altüst etmiş ve etmeye de devam etmektedir. Senelerdir bilinen bir gerçektir ve esas yanıtı şöyle olmalıdır: Milliyetperverlik ve atalarımızın telkinleri vatanı mahvetti. İngiliz hakimiyeti başladığı zaman yabancı hakimiyete karşı halkı bir kurtuluş mücadelesine seferber olmaya çağırıp ve yönlendirecek aydın kişiler bulunmadı. Hiçbir aydın yurtsever yabancı sömürgecilere karşı kurtuluş mücadelesinin mevcut olan yüzlerce yasadan faydalanmaktan geçtiğini halka telkin etmeye uğraşmamıştır. Halk kitlelerini yapılması gereken gerçekçi hareketlere bilinçli olarak yönlendirmeyi görev edinememiştir. Aynı zamanda sömürgecilerden kurtulmak için yaptıkları savaşımlarla öteki sömürgelerin halklarından örnek almayı da denememişler öğrenmek için de çaba harcamak istememişlerdir. Zavallı görgüsüz ve talihsizler mantığa karşı gelerek çıkmazdan kurtulmak yerine sürüklenmeyi tercih ediyorlardı. Kıbrıs hakkında o kadar çok kitap yazıldı ki bunları bir kütüphaneye sığdıramazsınız. Fakat meselenin analizi yanlış değerlendirildiği ve yönü bozuk olduğundan maksatlı olarak uzatılan yol yanlış bir çizgiye ulaşmış ve hala selamete çıkamamıştır. Yanlış başlayan uygulamadan ilerlemesi engellenen gelişmeleri daha önceki çalışmalar belirtmişlerdi. Dolayısı ile neden bu trajik ve yanlış adımların en önemli sorumlusu olarak görülmelidir.