Erzurum tarihin en eski şehirlerinden biridir. KarazPulutCinisTufançSos höyüklerinin tarihi milattan dört bin yıl öncesine gitmekte.Şehrin ilk kurulduğu yer olan Karaz veya Kara Arz Kalikala Erzen Arz-ı Rum Erzen-i Rum ve Erzurum gibi pek çok isimleri alarak günümüze gelmiştir.Milattan önce 415-422 yılları arasında dönemin Bizans İmparatoru Theodosius Bizans-Sasani mücadelelerinde bölgeyi savunmak amacıyla bugünkü kalenin bulunduğu yerde Theodosipolis şehrini kurdurmuş1600 yıllık bir şehir olarak günümüze gelmiştir.