İslam dini ve İslam ilimleri hakkında uzmanlığı bulunmayan kişilere yönelik bu yeni ansiklopedi çalışmasının hedeflerinden biri de farklı din ve kültürlerin yaygın olduğu toplumlarda azınlık olarak yaşayan müslümanların dinî bilgi ve eğitim ihtiyacını karşılamaktır. Pek çok farklı sorunla karşılaştığımız günümüzde İslam'ı müslümanlara ve müslümanların dışındaki kişilere ve topluluklara sahih kaynaklara dayalı olarak tanıtmak İslam'ın mesajını sağduyulu ve ölçülü bir üslupla iletmek ansiklopedinin temel gayelerinden biridir.
Temel İslam Ansiklopedisi İslam'ın inanç ibadet ahlak ve insanlar arası ilişkilere dair ilkelerini işlemenin yanı sıra İslam ilimlerinin temel konu ve kavramları ile başta peygamberler olmak üzere önde gelen İslam âlimleri hakkında doğru ve yeterli bilgi sunmaktadır. Aynı zamanda Temel İslam Ansiklopedisi örgün eğitim din hizmetleri ve irşat faaliyetleri için yardımcı kaynak olma özelliğine sahiptir.
Temel İslam Ansiklopedisi İslam'ın inanç esasları İslam düşüncesinin temel meseleleri ahlak ibadetler helaller ve haramlar insanlar arası ilişkiler ve toplum düzenine dair ilke ve hükümlerini kuşatıcı bir şekilde ele almaktadır. Dinî kaynakları incelemeye ve yorumlamaya odaklanmış olan beş temel ilim dalında (Kur'an ilimleri hadis kelam fıkıh tasavvuf) kullanılan temel terimler ansiklopedi muhtevasında önemli bir yer tutmaktadır. Kur'ân-ı Kerim'de adı geçen peygamberler Hz. Peygamber'in hayatı ve ilk müslüman neslin tarihi de (siyer) eserde yer almaktadır. Günümüzde genellikle fıkhın hitap ettiği hukuk sosyoloji siyaset ve ekonomi alanlarını ilgilendiren temel bazı kavramlara da yer verildi; mesela modern hayata dair medya iletişim banka reklam ve spor gibi kavramlar madde başı yapılarak İslam'ın modern çağda rolü ve etkisi giderek artan bu konulara yaklaşımı özenle işlendi.
1426 madde başlığını içeren ansiklopedi farklı alanlardan 180 civarında ilim adamı ve uzmanın katkısıyla hazırlandı. Hedef kitle gözetilerek madde hacimleri olabildiğince kısa tutuldu maddeler 383 bilgilendirici çizim (infografik) ve -peygamberler ile hakkında fazla malumat bulunmayan bazı tarihî şahsiyetler dışında kalan- biyografi maddeleri için hazırlanan 353 kimlik kartı ile zenginleştirildi.
Temel İslam Ansiklopedisi'ni farklı kılan yönlerinden biri de maddelerin "bilgiçizim"lerle (infografik) zenginleştirilmiş olmasıdır. Bunlar ilgili maddenin daha iyi kavranmasını sağlamak üzere tasarlanan ve bilgiçizim başlığı altında toplanabilecek kroki harita tasnif şeması tablo kronoloji şeması liste gibi çeşitli türden çizimleri içermektedir. Bu çizimler eğitimciler tarafından derslerde eğitim malzemesi olarak da kullanılabilecektir.
Öncelikle Türkçe olarak yayımlanan eserin Orta Asya'daki çeşitli Türk lehçeleri ile Rusça Çince ve Balkan dillerine tercüme edilmesi düşünülmektedir.