Diyalektik gelişim ve değişim evrelerinin bir parçasıdır; kendisi değildir. Gelişim genel olandır evrenseldir. Değişim ve gelişimin kuralları sadece diyalektik işleyişle açıklanamaz. Şeyler arasındaki uzun bir karşılıklı etkiler ve bağlar zincirinin karşıt olanla ve/veya özdeş olanın sınırlarını aşan devinimi gelişimi diyalektiğin genel çerçevesi yapar. Bu gereklilik daha doğru bir deyişle zorunluluk devindirici enerjinin maddeye dışsal olmasından kaynaklanır. Madde "öz devinime" ve/veya "öz gelişime" sahip değildir; devinim ve gelişmeye konu olmaktadır ancak bu onun özünden gelen özüyle ilişkili bir şey de değildir. Canlı varlıklar dışında maddenin "öz devinim" sağlayacak enerjisi (ve onu kullanma yeteneği) bulunmamaktadır.
Dolayısıyla enerjisi sağlanmaksızın değişme ve gelişmenin kendisine içkin biçimde kavramsallaştırılması ile olay durum ve süreçleri taşımasını gerektiren tanımlara konu edilmesi diyalektiğin bitmeyen çilesini de teşkil eder.