III. Selim tahta geçtiğinde öncelikle 1790'da Ziştovi ve 1792'de de Yaş Antlaşmalarıyla Avusturya ve Rusya ile yapılan savaşı sonlandırmak oldu. Sonra padişahın devletin içine düştüğü zorluğu ve yeniçerilerin olumsuz davranışları ve savaş sırasında ortaya koydukları yetersizlikler göz önüne alındığında Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu kurulmasının zarureti ortaya çıktı. Bu yeni ordu Avrupa usulünde yetiştirilecek ve eğitimli asker olması sağlanacaktı. Bu yolla yeniçeriliği kaldırmayı hedeflemekte veya söz dinlemez duruma gelmiş yeniçerileri yararlanabilir hale getirmek ve ulemanın çağdışı anlayışına karşı da bir direnç ortaya koymaktı.
II. Mahmut 20 Temmuz 1785'te doğdu. I. Abdülhamid'in oğludur. Amcası III. Selim'in tahttan indirilmesi (29 Mayıs 1807) ağabeyi IV. Mustafa'nın cülûsu ve bunun da Alemdar Mustafa Paşa tarafından hal'i üzerine 28 Temmuz 1808'de padişah oldu. Yeniçeri isyanları merkezi idareyi zaafa uğratan zorba idareciler ve ayanların tedibi Sırp ve Yunan milliyetçi ayaklanmaları İran ve Rus savaşları ve özellikle Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa'nın isyanı devrini tamamen işgal eden önemli gelişmeler arasındadır. Bütün bunların içinde devletin yeniden yapılanmasıyla ilgili hayati önem ve zaruret arz eden köklü ıslahatların sürdürülmesi saltanat döneminin belirgin özelliğini oluşturur.
Padişahlar serimizde yer alan III. Selim ve II. Mahmut Osmanlı padişahları içinde dönemlerinin karmaşasına rağmen ıslahatlar yapmaya çalışmalarıyla önem kazanmışlardır.