Monoqrafiyada 19. əsrin sonu 20. əsrin əvvəllərində Nax çıvan bölgəsinin maarifpərvər ziyalılarının təhsillə bağlı görüş lərinin əsas istiqamətləri və onların məktəb təhsili sahəsindəki fəaliyyətləri (yeni üsullu məktəblərin yaradılması təlimin ana dilində aparılması qızların təhsilə cəlb edilməsi milli müəllim kadrlarının hazırlanması əlifba islahatı və s.) müəyyənləşdiril miş dövrün ictimaimədəni inkişafı fonunda maarifçi hərəkatın məzmun xüsusiyyətləri araşdırılmışdır. Monoqrafiyada ali məktəb tələbələri magistrlər doktorant dissertant və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.