Bütün tasavvufi tecrübeler en sonunda bir noktada birleşir. Bu noktanın mutasavvıfın din ırk ve yaratılışına göre oldukça çeşitli görünüşleri vardır. Oysa ki aynı noktada birleşen tasavvuf yolları hemen hemen sayısız çeşitlilikler gösterir. Bütün bu tasavvuf türlerinin ortak bir yanı olmakla birlikte her bir içinde doğup geliştiği şartlara bağlı olarak kendine özgü konularla açığa çıkar. Nasıl ki Hıristiyan mistisizmi Hıristiyanlığa başvurmadan anlaşılşamazsa İslam tasavvufuna da İslam'ın iç ve dış gelişmesi açısından bakılmalıdır.
Yeni araştırmalar sufiliğin kökenini belli bir sebebe götürülemeyeceğini ortaya koynuş ve böylece mesela onu muzaffer bir Sami dine karşı Aryani zekanın bir tepkisi ve aslında Hind veya İran düşüncesinin bir ürünü olarak sunan geniş kapsamlı genellemeleri itibardan düşürmüştür.
Gerçek şudur ki sufilik karmaşık bir şeydir ve dolayısıyla onun kökeni sorusuna basit bir cevap vermek imkansızdır.