Erken Hıristiyan ve Bizans Mimarlık Tarihi; ilk Hıristiyanların ibadet amacıyla gizlice toplandıkları cemaat evlerinden imparator Konstantin zamanının ilk kiliselerine yüzyıllar boyunca Hıristiyanlığın en büyük mabedi olan Aya Sofya'dan Bizans İmparatorluğun tarih sahnesinden silindiği 1453 yılına kadar oldukça geniş bir coğrafyada inşa edilmiş çok sayıdaki mimari yapıtın oluşturduğu muazzam büyüklük ve çeşitlilikte bir araştırma alanıdır.

Alana ilişkin yabancı dillerde kaleme alınmış zengin bir kaynak çeşitliliği bulunmasına karşın Türkçe literatürde özellikle öğrencilere yönelik olarak hazırlanmış giriş niteliğindeki yayınların sayısı oldukça sınırlıdır.

Söz konusu eksikliği bir dereceye kadar doldurabilmeyi amaçlamayan ve bölgesel ve dönem özelliklerini yansıtan seçilmiş örneklerin ana hatları ile tanıtıldığı bu çalışma Richard Krautheimer'den Semavi Eyice'ye Marcell Restle'den Cyril Mango'ya kadar çok sayıda araştırmacının değerli birikimlerinden derlenmiştir.