Altenburg'un Ceviz Ağaçları'nda her bölüm değişiminde dönem uzam ve kişiler de değişir: İkinci Dünya Savaşı'nın başlarında Fransa'nın uğradığı bozgundan Birinci Dünya Savaşı sırasında Alman cephesinde geçen bir olaya Enver Paşa'nın düşlediği Turan'ın umut kırıcı görünümlerinden Nietzsche'nin sayıklamalarına atlarız. Ama zaman ve uzam içindeki bu atlamalar yazarın dönüp dolaşıp yeniden geldiği sorunları bu sorunlara getirmeye çalıştığı yanıtları daha iyi daha çarpıcı bir biçimde yansıtmak amacıyla özellikle seçilmiş bir yoldur sanki: örneğin Alman siperlerindeki konuşmalar da Fransız koğuşlarındaki konuşmalarla çakışır Altenburg toplantısındaki bilginlerin sordukları sorular da en somut yanıtları bu basit konuşmalar bulur.
Tahsin Yücel