Çok farklı din ve kültürlerin tesiri altında kalmış olmakla birlikte İslam öncesi Türklerin kendilerine özgü kozmogoni anlayışının olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda Türk düşünce ve efsanelerinde; yer ve yeraltı âlemi gök ve gökler âlemi güneş ay ve yıldızlar âlemi gibi kâinatın yaratılışı üzerinde çok geniş bir şekilde durulmakta ve âlemin yaradılışına ilişkin olarak çeşitli olgular gösterilmektedir. Bununla beraber İslam öncesi Türklerin kâinat anlayışı başlangıçta ikili yer-su gök (dikotomi) şeklinde görülürken zamanla değişik din ve kültürlerin benimsenmesiyle gök yer ve yeraltı âlemi şeklinde üçlü sistem bir kâinat anlayışı geliştirdikleri görülmektedir.